Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik Yayınlandı.

Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik Yayınlandı.

Dikkat edilmesi gereken bir yönetmelik reklamlar konusunda kurallar oluşturulmuş durumda, ameliyathanelerde yapılan işlemleri fotolamaya son...

 

Sağlık Bakanlığınca hazırlanan Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelikle, sağlık hizmetlerinde tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine ilişkin temel ilke ve ölçütler belirlendi, bu faaliyetlerin denetlenmesi ve uygulanacak yaptırımlara ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.

Yönetmeliğe göre, sağlık hizmet sunumunda örtülü veya açık reklam yapılması ve yaptırılması yasak olacak.

Tanıtım ve bilgilendirmelerde, genel ahlaka, tıbbi deontoloji ve meslek etiği kurallarına uyulması zorunlu olacak. Sağlık hizmet sunumuyla ilgili bilgilendirmeler, sadece konusunda hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılacak.

Kişiler bilgi ve rızaları olmaksızın tanıtım amaçlı aranamayacak

Sağlık tesislerinin hasta tedavi ettiği uzmanlık dallarından başka hastaları kabul ve tedavi ettiği intibası uyandıracak şekilde halkı yanıltan, yanlış yönlendiren, kişi ve toplum sağlığını tehlikeye düşüren, talep ve haksız rekabet ortamı yaratan tanıtım ve bilgilendirme yapılamayacak.

Tanıtım ve bilgilendirmelerde sağlık meslek mensubu tarafından yapılsa dahi, doğruluğu bilimsel ve klinik olarak kanıtlanmamış, yerleşik tıbbi metot haline gelmemiş, Bakanlıkça tıbbi işlem olarak tanımlanıp düzenlenmemiş tıbbi ve tedavi yöntemleri hakkında açıklamalara yer verilemeyecek, bu yöntemlerle hastalıkların tedavi edildiği veya tedaviye yardımcı olunduğuna dair ifadeler kullanılamayacak.

Tanıtım ve bilgilendirmeler, hastayı sağlık meslek mensubuna veya sağlık kuruluşuna doğrudan veya dolaylı biçimde yönlendirecek içerikte olmayacak. Bilimsel terimler, araştırma sonuçları veya bilimsel yayınlardan yapılan alıntı ve istatistiki veriler gerçekte olduklarından farklı sonuçlar doğuracak biçimde sunulamayacak.

Sağlık hizmetine konu olan mal veya hizmetin diğerlerinden farklı ya da daha üstün olduğu algısı oluşturacak biçimde insanların güvenini kötüye kullanan, bilgi eksikliğini istismar eden tanıtım ve bilgilendirme yapılamayacak.

Kişilerin bilgi ve rızaları olmaksızın kişisel telefonları aranamayacak, mektup, kısa ileti, elektronik posta ve sosyal paylaşım araçları vasıtasıyla ileti gönderilerek reklam ve tanıtım yapılamayacak.

Sağlık hizmetleri özendirme, çekiliş ve hediye gibi pazarlama amaçlı sunulamayacak ve bu amaca yönelik reklam, tanıtım ve bilgilendirme yapılamayacak.

Sosyal paylaşım ve internet sitelerinde yapılan tanıtım ve bilgilendirmelerde yönetmelikte öngörülen ilkelere uyulması zorunlu olacak. Bu ilkelere aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde bulunanlar ile paylaşanlar aynı derecede sorumlu olacak.

Ameliyathanede hasta görüntüsü paylaşılamayacak.

Bilimsel, istatistiki ve haber niteliğindeki bilgi dağıtımı halleri dışında organ ve doku alınması ve verilmesine ilişkin her türlü reklam, tanıtım ve benzeri etkinlikler yasak olacak.

Sağlık meslek mensupları ve sağlık tesislerinin, sundukları sağlık hizmetleri ile ilgili yapacakları tanıtım ve bilgilendirmelerinde tedavinin etkilerini kıyaslayıcı ve talep oluşturan nitelikte öncesi ve/veya sonrası görsellerin bulunması yasak olacak.

Paylaşılacak görsel içeriklerinde genel ahlak kurallarına aykırı, kamu sağlığıyla esenliğine tehdit oluşturan, kişi hak ve hürriyetlerini zedeleyen, hastanın özel ya da sosyal yaşamını istismar edici, toplumu endişeye sevk edici veya yanıltıcı biçimde görüntü ve ifadelere yer verilemeyecek.

Hasta, paylaşılacak görsel içeriği önceden görme hakkına sahip olacak. Görsel paylaşım izni, hastanın kendisinin, küçük veya mahcur ise veli veya vasisinin isteği üzerine herhangi bir usul ve şarta bağlanmaksızın her zaman geri çekilecek. Hastanın geri çekme talebini sağlık tesisi veya ilgili sağlık meslek mensubu derhal işleme almak ve sonuçlandırmakla yükümlü olacak.

Görüntü paylaşım izni vermeyen hastalara, tanı ve tedavi uygulamalarında ve alınacak bedellerde herhangi bir değişiklik olmayacağı bilgi ve güvencesinin verilmesi zorunlu olacak.

Görsel içeriklerinin kullanılabilmesi için alınan izin karşılığında hastaya herhangi bir ödeme ya da indirim yapılmayacak, hediye verilemeyecek.

Tanıtım ve bilgilendirmede kullanılacak video ve fotoğraflara ait ortamların, kullanılan tekniklerin gerçeğine aykırı olmaması, yanıltıcı makyaj olmaksızın görüntülenmesi zorunlu olacak. Görsel içerikler üzerinde sonradan teknolojik değişiklik veya düzeltme uygulanamayacak. Görsel içeriklerde işlem tarihi ve görselin görüntülendiği tarihin belirtilmesi zorunlu olacak.

Başka mecralarda yapılmış olsa dahi görsel içeriklere ilişkin yapılan hasta yorumları veya teşekkür ilanı anlamına gelecek ifadeler paylaşılmayacak. Görsel içeriklere ait paylaşımların tamamen yoruma kapatılması zorunlu olacak.

Ameliyat veya tıbbi girişim esnasında ve ameliyathanede hasta görüntüsü paylaşılamayacak.

Paylaşılan görsel içerikler; yazılı, görsel basın, sosyal medya platformları, internet siteleri gibi mecralarda sponsorlu olarak ya da ücret verilerek yayınlatılamayacak.

Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri düzenli olarak taranacak

Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve İl Sağlık Müdürlükleri tarafından basın ve yayın organları, internet siteleri üzerinden düzenli olarak taranacak.

Kablo, uydu, karasal ve benzeri iletim ortamlarından yayın yapan radyo ve televizyon kanallarında yapılan tanıtım ve bilgilendirme programlarına katılan, konuşma ve açıklama yapan sağlık meslek mensupları programdan önce "bilgilendirmelerimde kendi uzmanlık/mesleki alanım sınırları içinde kalacağıma" ifadesinin de yer aldığı bir taahhütname imzalamakla yükümlü olacak. Taahhütnamenin bir örneği ilgili yayın kuruluşunda muhafaza edilecek, bir nüshası da Bakanlığa gönderilecek.

Radyo ve televizyon kanallarında yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleriyle bu kapsamda yapılan açıklama ve konuşmaların yönetmelikle belirlenen ilke ve esaslara uygun olup olmadığı, ilgili uzmanlık alanında akademisyen olan meslek mensuplarından Bakanlıkça her seferinde ilgili sağlık alanına münhasıran oluşturulan en az 3 kişilik Sağlıkta Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetlerini İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu marifetiyle incelenecek ve gerekçeli olarak raporlanacak. Gerekçeli raporda toplum ve kişi sağlığına aykırı bilgilendirme, konuşma veya açıklama yaptığı tespit edilenler hakkında ilgili mevzuatı çerçevesinde gerekli idari yaptırımlar uygulanacak ve ayrıca Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun kapsamında inceleme ve işlem yapılması talebiyle Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna gönderilecek.

Hekim veya diş hekimleri tarafından, yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yapıldığının tespit edilmesi halinde idari para cezası uygulanacak. Verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenecek. İlgililer hakkında mevzuat kapsamında değerlendirilmek ve işlem yapılmak üzere bağlı bulundukları meslek kuruluşuna gerekli bildirimler yapılacak.

Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin yapıldığı tespit edilen sağlık tesisi iki kez uyarılacak. Bir yıl içerisinde üçüncü kez yönetmelik hükümlerine aykırı tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yapıldığının tespit edilmesi halinde 3 gün süreyle ilgili tıp veya uzmanlık dalındaki birimin faaliyeti durdurulacak.

Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yapıldığı tespit edilen uluslararası sağlık turizmi sağlık tesisi veya uluslararası sağlık turizmi aracı kuruluşu uyarılacak. Bir yıl içerisinde ikinci kez tespit edilmesi halinde bir ay, üçüncü kez tespit edilmesi halinde 3 ay süreyle kuruluşun ve tesisin sağlık turizmi faaliyeti durdurulacak.

Organ teminine yönelik ilan verilemeyecek

Organ nakillerinin uygulandığı tıbbi tedavi merkezlerinde yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yapıldığının tespit edilmesi halinde, ilk tespitinde organ nakillerinin uygulandığı tıbbi tedavi merkezlerinin kadavra organ dağıtımı 3 ay süreyle durdurulacak. İkinci tespitte ise nakil türüne göre 3 ay süreyle faaliyet izni iptal edilecek.

Organ veya doku teminine yönelik olarak ilan veya reklam veren veya yayınlayan kişiler hakkında suç duyurusunda bulunulacak.

İlgili mevzuata ve Bakanlık düzenlemelerine aykırı olarak yetkisiz, izinsiz veya ruhsatsız sağlık hizmeti sunumuna konu olan kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yapıldığının tespiti halinde, yetkisiz sağlık hizmeti sunulan yerlerin faaliyeti durdurulacak ve ilgililer hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulacak.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında serbest olarak çalışan hekim ve diş hekimi dışındaki sağlık meslek mensupları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensupları sağlık beyanı içermemek, tanı ve tedaviye yönelik olmamak kaydıyla mesleki yetki alanlarında tanıtım ve bilgilendirme yapabilecek. Ancak bu kişiler tarafından yapılan mesleki yetki ihlalleri, sağlık beyanı içeren tıbbi tedaviye yönelik faaliyetler ile bu yönetmelik hükümlerine aykırı olarak yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yetkisiz sağlık hizmeti sunumu olarak değerlendirilecek ve ilgililer hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulacak.

Sosyal paylaşım ve internet siteleri üzerinden yapılan sağlıkla ilgili tanıtım ve bilgilendirmelerde insan sağlığını tehlikeye düşüren veya tanı ve tedavi sürecini olumsuz olarak etkileyen veya bu süreci engelleyici nitelikte suç unsurunun bulunduğu tespit edilenler hakkında İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca ilgili içeriklerin erişime engellenmesi için suç duyurusunda bulunulacak.

Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yaptığı tespit edilen sağlık meslek mensupları ve diğer gerçek kişilerin kamu görevlisi olması halinde haklarında tabi oldukları ilgili mevzuat hükümleri uyarınca işlem yapılacak.

 

 

Sağlık Bakanlığından:

SAĞLIK HİZMETLERİNDE TANITIM VE BİLGİLENDİRME

FAALİYETLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Başlangıç Hükümleri

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; sağlık hizmetlerinde tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine ilişkin temel ilke ve ölçütlerin belirlenmesi, bu faaliyetlerin denetlenmesi ve uygulanacak yaptırımlara ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik; sağlık meslek mensuplarını, sağlık hizmeti sunan gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olup ilgili mevzuatı uyarınca Sağlık Bakanlığı tarafından verilen izin, uygunluk belgesi veya ruhsat ile faaliyet gösteren tüm sağlık kurum, kuruluş, müesseseleri ve uluslararası sağlık turizmi aracı kuruluşları tarafından yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri ile sağlık hizmet sunumu alanında yetkisi, izni ya da ruhsatı bulunmayan kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini kapsar.

Dayanak

MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik; 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna, 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 9 uncu maddesinin (c) bendi ile ek 11 inci maddesine ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 355 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine ve 508 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,

b) Genel Müdürlük: Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,

c) Komisyon: Sağlıkta Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri İl Değerlendirme Komisyonunu,

ç) Müdürlük: İl sağlık müdürlüğünü,

d) Reklam: Sağlık alanındaki özel sağlık tesisleri, sağlık hizmet sunumu veya tıp meslekleri ile bağlantılı olarak; bir ürün veya hizmete talep yaratmak veya talebi artırmak ve kişileri ikna etmek amacıyla herhangi bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve benzeri yollarla gerçekleştirilen ticari amaçlı pazarlama iletişimi niteliğindeki duyuruları,

e) Sağlık meslek mensubu: Hekim, diş hekimi, eczacı, hemşire, ebe ve optisyen ile 1219 sayılı Kanunun ek 13 üncü maddesinde tanımlanan diğer meslek mensuplarını,

f) Sağlık tesisi: Sağlık hizmeti sunulan, gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerine ait tüm sağlık kurum, kuruluş ve müesseselerini,

g) Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri: Özel sağlık tesisleri için hasta kabul ve tedavi edilen uzmanlık dalları, adres ve iletişim bilgileri ile hizmet verilen sağlık alanıyla ilgili sağlığı koruyucu ve geliştirici nitelikteki bilgileri, hekimler için ise mesleki ve akademik unvanı ile 1219 sayılı Kanunda belirlenen ana dal ve yan dal uzmanlıklarını, muayene gün ve saatlerini, hasta kabul ettiği zaman ve mahal bilgisini ve sunmaya yetkili oldukları sağlık hizmetiyle ilgili sağlığı koruyucu ve geliştirici nitelikteki bilgileri içeren; yanıltıcı ve aldatıcı olmayan, insan sağlığını tehlikeye düşürmeyen, talep ve haksız rekabet ortamı yaratmayan ve reklam tanımı kapsamına girmeyen faaliyetlerini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Tanıtım ve Bilgilendirmede Temel İlkeler, Mahremiyete Saygı ve Bilgilerin

Gizli Tutulması, Görsel İçeriklerin Kullanılması

Sağlık alanında tanıtım ve bilgilendirmede temel ilkeler

MADDE 5- (1) Sağlık hizmet sunumunda örtülü veya açık reklam yapılması ve yaptırılması yasaktır. Aşağıdaki ilke ve esaslara uyulması kaydıyla tanıtım ve bilgilendirme yapılabilir:

a) Tanıtım ve bilgilendirmelerde, genel ahlaka, tıbbi deontoloji ve meslek etiği kurallarına uyulması zorunludur.

b) Sağlık hizmet sunumu ile ilgili bilgilendirmeler, sadece konusunda hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılabilir.

c) Sağlık tesislerinin hasta tedavi ettiği uzmanlık dallarından başka hastaları kabul ve tedavi ettiği intibaını uyandıracak şekilde halkı yanıltan, yanlış yönlendiren, kişi ve toplum sağlığını tehlikeye düşüren, talep ve haksız rekabet ortamı yaratan tanıtım ve bilgilendirme yapılamaz.

ç) Tanıtım ve bilgilendirmelerde; sağlık meslek mensubu tarafından yapılsa dahi, doğruluğu bilimsel ve klinik olarak kanıtlanmamış, yerleşik tıbbi metot haline gelmemiş, Bakanlıkça tıbbi işlem olarak tanımlanıp düzenlenmemiş tıbbi ve tedavi yöntemleri hakkında açıklamalara yer verilemez, bu yöntemlerle hastalıkların tedavi edildiği veya tedaviye yardımcı olunduğuna dair ifadeler kullanılamaz.

d) Tanıtım ve bilgilendirmeler; sağlık tesisleri için hasta kabul ve tedavi edilen uzmanlık dalları, adres ve iletişim bilgileri ile hizmet verilen sağlık alanıyla ilgili sağlığı koruyucu ve geliştirici nitelikteki bilgiler, hekim ve diş hekimleri için ise 1219 sayılı Kanun ile belirlenen ana dal ve yan dal uzmanlıkları, akademik unvan, muayene gün ve saatleri, hasta kabul ettiği zaman ve mahal bilgisi ve hizmet verilen sağlık alanıyla ilgili sağlığı koruyucu ve geliştirici nitelikteki bilgiler ile sınırlıdır.

e) Tanıtım ve bilgilendirmelerde; 1219 sayılı Kanunda yer alan ana dal ve yan dal uzmanlığı dışında uzmanlık unvanı yazılamaz ve kullanılamaz.

f) Hastaların sağlık hizmetine yönelik teşekkür ilanında bulunduğuna dair izlenim oluşturacak faaliyetlerde bulunulamaz.

g) Tanıtım ve bilgilendirmeler, hastayı sağlık meslek mensubuna veya sağlık kuruluşuna doğrudan veya dolaylı biçimde yönlendirecek içerikte olamaz.

ğ) Tıbbi yardım hizmetleri, genel sağlık kontrolü (check-up), sağlık taraması, danışmanlık, bilgilendirme gibi sebeplerle aracı kuruluş, yayın ve iletişim kanalları vasıtasıyla belirli bir sağlık meslek mensubuna ve sağlık kuruluşuna yönlendirme yapılamaz.

h) Bilimsel terimler, araştırma sonuçları veya bilimsel yayınlardan yapılan alıntı ve istatistiki veriler gerçekte olduklarından farklı sonuçlar doğuracak biçimde sunulamaz.

ı) Sağlık hizmetine konu olan mal veya hizmetin diğerlerinden farklı ya da daha üstün olduğu algısı oluşturacak biçimde insanların güvenini kötüye kullanan ya da bilgi eksikliğini istismar eden tanıtım ve bilgilendirme yapılamaz.

i) İnternet sitelerindeki bilgilendirmenin son güncelleme tarihi ile internet sitesi editörüne ulaşılabilecek iletişim bilgileri açıkça belirtilir.

j) İnternet arama motorlarına sağlık tesisleri ve hekimler tarafından kayıt yaptırılabilir. Ancak, kullanılacak anahtar kelimeler ve arama motorlarında çıkan sonuç sayfasında yer alan tüm bilgiler bu Yönetmelikteki ilkelere aykırı olamaz.

k) Kişilerin bilgi ve rızaları olmaksızın kişisel telefonları aranamaz, mektup, kısa ileti, elektronik posta ve sosyal paylaşım araçları vasıtasıyla ileti gönderilerek reklam ve tanıtım yapılamaz.

l) Sağlık hizmetleri; özendirme, çekiliş ve hediye gibi pazarlama amaçlı sunulamaz ve bu amaca yönelik reklam, tanıtım ve bilgilendirme yapılamaz.

(2) Sosyal paylaşım ve internet sitelerinde yapılan tanıtım ve bilgilendirmelerde bu Yönetmelikte öngörülen ilkelere uyulması zorunludur. Bu ilkelere aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde bulunanlar ile paylaşanlar aynı derecede sorumludur.

(3) Sağlık hizmetlerine yönelik olarak yürütülecek sosyal sorumluluk projeleri ve kampanyalar kapsamında yapılacak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri öncesinde Bakanlıktan izin alınması zorunludur. Tanıtım ve bilgilendirmeler; sosyal sorumluluk projesinin kapsamı, süresi ve sadece projeden faydalanacak kişi veya kuruluşlar ile sınırlıdır.

(4) Uluslararası sağlık turizmi kapsamındaki tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri 13/7/2017 tarihli ve 30123 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Uluslararası Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yürütülür.

(5) Bilimsel, istatistiki ve haber niteliğindeki bilgi dağıtımı halleri ayrık olmak üzere, organ ve doku alınması ve verilmesine ilişkin her türlü reklam, tanıtım ve benzeri etkinlikler yasaktır.

Mahremiyete saygı ve bilgilerin gizli tutulması

MADDE 6- (1) Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde, hasta hakları ihlâlleri ile bunlara bağlı ortaya çıkan sorunların önlenmesi ve gerektiğinde hukukî korunma yollarının fiilen kullanılabilmesi için 1/8/1998 tarihli ve 23420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hasta Hakları Yönetmeliği hükümlerine uyulması zorunludur.

(2) Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununa ve 21/6/2019 tarihli ve 30808 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yürütülür.

Tanıtım ve bilgilendirmelerde görsel içerik kullanımı

MADDE 7- (1) Sağlık meslek mensupları ve sağlık tesislerinin, sundukları sağlık hizmetleri ile ilgili yapacakları tanıtım ve bilgilendirmelerinde; tedavinin etkilerini kıyaslayıcı ve talep oluşturan nitelikte öncesi ve/veya sonrası görsellerin bulunması yasaktır. Aşağıdaki ilke ve esaslara uyulması şartıyla görsel içerik kullanılabilir:

a) Paylaşılacak görsel içeriklerde; genel ahlak kurallarına aykırı, kamu sağlığı ile esenliğine tehdit oluşturan, kişi hak ve hürriyetlerini zedeleyen, hastanın özel ya da sosyal yaşamını istismar edici, toplumu endişeye sevk edici veya yanıltıcı biçimde görüntü ve ifadelere yer verilemez.

b) Hastaya ait görsel içeriklerin kullanılabilmesi için hastanın kendisinin, küçük veya mahcur ise veli veya vasisinin açık rızasının alınması ve Hasta Hakları Yönetmeliğine uyulması şarttır. Açık rıza alınırken EK-1 de yer alan Görsel İçerik Kaydetme ve İşleme Onam Formu kullanılır.

c) Hasta, paylaşılacak görsel içeriği önceden görme hakkına sahiptir. Görsel paylaşım izni, hastanın kendisinin, küçük veya mahcur ise veli veya vasisinin isteği üzerine herhangi bir usul ve şarta bağlanmaksızın her zaman geri çekilebilir. Hastanın geri çekme talebini sağlık tesisi veya ilgili sağlık meslek mensubu derhal işleme almak ve sonuçlandırmakla yükümlüdür.

ç) Görüntü paylaşım izni vermeyen hastalara, tanı ve tedavi uygulamalarında ve alınacak bedellerde herhangi bir değişiklik olmayacağı bilgi ve güvencesinin verilmesi zorunludur.

d) Görsel içeriklerinin kullanılabilmesi için alınan izin karşılığında hastaya herhangi bir ödeme ya da indirim yapılamaz, hediye verilemez.

e) Tanıtım ve bilgilendirmede kullanılacak video ve fotoğraflara ait ortamların, kullanılan tekniklerin gerçeğine aykırı olmaması, yanıltıcı makyaj olmaksızın görüntülenmesi zorunludur. Görsel içerikler üzerinde sonradan teknolojik değişiklik veya düzeltme uygulanamaz. Görsel içeriklerde işlem tarihi ve görselin görüntülendiği tarihin belirtilmesi zorunludur.

f) Başka mecralarda yapılmış olsa dahi görsel içeriklere ilişkin yapılan hasta yorumları veya teşekkür ilanı anlamına gelecek ifadeler paylaşılamaz. Görsel içeriklere ait paylaşımların tamamen yoruma kapatılması zorunludur.

g) Ameliyat veya tıbbi girişim esnasında ve ameliyathanede hasta görüntüsü paylaşılamaz.

ğ) Genel ahlak kurallarına aykırılık teşkil edecek şekilde vücudun mahrem bölgelerine ait görsel içerikler paylaşılamaz.

h) Görsel içerikli paylaşımlar, sağlık tesisi veya ilgili sağlık meslek mensubunun kendisi tarafından yapılmak zorundadır. Bu paylaşımların başkaları tarafından yapılmış olması ilgili sağlık tesisi veya sağlık meslek mensubunun sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

ı) Paylaşılan görsel içerikler; yazılı, görsel basın, sosyal medya platformları, internet siteleri gibi mecralarda sponsorlu olarak ya da ücret verilerek yayınlatılamaz.

i) Sağlık meslek mensubu veya sağlık kuruluşunun, diğer sağlık meslek mensuplarından veya sağlık kuruluşlarından daha üstün veya daha iyi olduğu izlenimini vermeye yönelik olarak bölge, mekân, tıbbi cihaz, donanım, araç, gereç veya personel yahut benzeri herhangi bir unsur ile ilgili görsel paylaşılamaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetlerinin Denetimi ve Değerlendirilmesi, Radyo ve

Televizyon Kanallarında Yapılan Tanıtım ve Bilgilendirme

Faaliyetlerinin Denetimi ve Faaliyet Raporu

Sağlık alanında tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin denetimi ve değerlendirilmesi

MADDE 8- (1) Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri; Genel Müdürlük ve Müdürlükler tarafından basın ve yayın organları, internet siteleri üzerinden düzenli olarak taranır. Müdürlükler; Bakanlık talimatı, resen tespit, ihbar veya şikâyet üzerine sosyal paylaşım ve internet siteleri, afiş, ilan, yazılı ve görsel basın ve benzeri mecralarda bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak yürütüldüğü tespit edilen tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri hakkında yapılan iş ve işlemleri EK-2’de yer alan Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyet Raporu Formuna uygun olarak Bakanlığın Sağlık Tesisleri Denetim ve İzleme Sistemi üzerinden gerçekleştirir.

(2) İllerde, tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin bu Yönetmelik hükümlerine ve ilgili diğer mevzuata uygunluğunu değerlendirmek üzere Valilik onayı ile Sağlıkta Bilgilendirme Tanıtım Faaliyetleri İl Değerlendirme Komisyonu kurulur. Komisyon, sağlık hizmetleri başkanının başkanlığında, bir başkan yardımcısı, ilgisine göre ilgili birim sorumlusu, değerlendirmeye konu olan sağlık alanından kamuda görevli bir uzman hekim var ise Müdürlükte görevli bir avukat, bulunmaması halinde ilde kamuda görevli bir avukat, Ticaret İl Müdürlüğünden bir temsilci ve ilgisine göre kanunla kurulmuş meslek kuruluşlarından bir temsilci olmak üzere toplam yedi üyeden oluşturulur. Komisyon; birinci fıkra kapsamında aykırılığı tespit edilen tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini incelemenin sonuçlandırılarak Komisyona sevk edildiği tarihten itibaren en geç otuz gün içerisinde değerlendirir ve karara bağlar. Komisyon, Müdürün yazılı daveti üzerine en az beş üyenin katılımı ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Komisyonun sekretaryası Müdürlükçe yürütülür.

(3) Aykırılığı tevsik edilen tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri hakkında 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde Reklam Kurulunca değerlendirilmek üzere Ticaret Bakanlığına veya Ticaret İl Müdürlüklerine gerekli bildirimler yapılır.

(4) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan kişi ve sağlık tesislerinin reklam, tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine ilişkin bildirim dosyalarının Bakanlıkça Ticaret Bakanlığına, Müdürlüklerce Ticaret İl Müdürlüklerine iletilmesi aşamasında bildirim dosyalarında;

a) Sağlıkta Bilgilendirme Tanıtım Faaliyetleri İl Değerlendirme Komisyonunun kararı,

b) Şikâyete konu olan reklam, tanıtım veya bilgilendirmelere ait üzerinde tarihlerin ve internet sitelerinin URL adreslerinin bulunduğu basılı örnekler, tanıtımlarda yer verilen hangi ifadelerin, ilgili mevzuatın hangi hükmüne aykırılık teşkil ettiğine ilişkin detaylı, açıklayıcı ve ayırt edici bilgiler,

c) Reklam veren, aykırı tanıtım ve bilgilendirme yapan sağlık tesisi ve kuruluşlar hakkında Müdürlükler tarafından yapılan inceleme veya denetim sonucuna göre ilgili mevzuatı çerçevesinde yapılan iş ve işlemlere ait bilgi ve belgeler,

ç) Şikâyete konu edilen sağlık tesisi veya reklamı yapılan hizmete ait var ise ruhsat, bildirim, kayıt veya benzeri izin belgeleri,

bulunur.

Radyo ve televizyon kanallarında sağlık alanında yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin denetimi

MADDE 9- (1) Kablo, uydu, karasal ve benzeri iletim ortamlarından yayın yapan radyo ve televizyon kanallarında yapılan tanıtım ve bilgilendirme programlarına katılan, konuşma ve açıklama yapan sağlık meslek mensupları programdan önce EK-3’te yer alan Taahhütnameyi iki nüsha olarak imzalamakla yükümlüdür. Taahhütnamenin bir örneği ilgili yayın kuruluşunda muhafaza edilir ve ayrıca, bir nüshası da Bakanlığa gönderilir.

(2) Radyo ve televizyon kanallarında yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri ile bu kapsamda yapılan açıklama ve konuşmaların bu Yönetmelik ile belirlenen ilke ve esaslara uygun olup olmadığı; ilgili uzmanlık alanında akademisyen olan meslek mensuplarından Bakanlıkça her seferinde ilgili sağlık alanına münhasıran oluşturulan en az üç kişilik Sağlıkta Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetlerini İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu marifetiyle incelenir ve gerekçeli olarak raporlanır. Gerekçeli raporda; toplum ve kişi sağlığına aykırı bilgilendirme, konuşma veya açıklama yaptığı tespit edilenler hakkında ilgili mevzuatı çerçevesinde gerekli idari yaptırımlar uygulanır ve ayrıca 15/2/2011 tarihli ve 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun kapsamında inceleme ve işlem yapılması talebiyle Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna gönderilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yaptırımlar

MADDE 10- (1) Hekim veya diş hekimleri tarafından, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yapıldığının tespit edilmesi halinde, 1219 sayılı Kanunun ilgilisine göre 27 nci veya 44 üncü madde hükümleri uyarınca idari para cezası uygulanır. Verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir. İlgililer hakkında ilgili mevzuatı kapsamında değerlendirilmek ve işlem yapılmak üzere bağlı bulundukları meslek kuruluşuna gerekli bildirimler yapılır.

(2) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin yapıldığı tespit edilen sağlık tesisi iki kez uyarılır. Bir yıl içerisinde üçüncü kez bu Yönetmelik hükümlerine aykırı tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yapıldığının tespit edilmesi halinde üç gün süreyle ilgili tıp veya uzmanlık dalındaki birimin faaliyeti durdurulur.

(3) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yapıldığı tespit edilen uluslararası sağlık turizmi sağlık tesisi veya uluslararası sağlık turizmi aracı kuruluşu uyarılır. Bir yıl içerisinde ikinci kez tespit edilmesi halinde bir ay, üçüncü kez tespit edilmesi halinde üç ay süreyle kuruluşun ve tesisin sağlık turizmi faaliyeti durdurulur.

(4) Organ nakillerinin uygulandığı tıbbi tedavi merkezlerinde bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yapıldığının tespit edilmesi halinde, ilk tespitinde organ nakillerinin uygulandığı tıbbi tedavi merkezlerinin kadavra organ dağıtımı üç ay süreyle durdurulur. İkinci tespitte ise nakil türüne göre üç ay süre ile faaliyet izni iptal edilir.

(5) Organ veya doku teminine yönelik olarak ilan veya reklam veren veya yayınlayan kişiler hakkında suç duyurusunda bulunulur.

(6) İlgili mevzuata ve Bakanlık düzenlemelerine aykırı olarak yetkisiz, izinsiz veya ruhsatsız sağlık hizmeti sunumuna konu olan kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yapıldığının tespiti halinde, yetkisiz sağlık hizmeti sunulan yerlerin faaliyeti derhal durdurulur ve ilgililer hakkında 1219 sayılı Kanun ve 3359 sayılı Kanun hükümleri uyarınca Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

(7) 14/7/2005 tarihli ve 2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında serbest olarak çalışan, hekim ve diş hekimi dışındaki sağlık meslek mensupları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensupları sağlık beyanı içermemek, tanı ve tedaviye yönelik olmamak kaydıyla mesleki yetki alanlarında tanıtım ve bilgilendirme yapabilir. Ancak bu kişiler tarafından yapılan mesleki yetki ihlalleri, sağlık beyanı içeren tıbbi tedaviye yönelik faaliyetler ile bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak yapılan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yetkisiz sağlık hizmeti sunumu olarak değerlendirilir ve ilgililer hakkında 1219 sayılı Kanun ile 3359 sayılı Kanun hükümleri uyarınca Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

(8) Sosyal paylaşım ve İnternet siteleri üzerinden yapılan sağlıkla ilgili tanıtım ve bilgilendirmelerde insan sağlığını tehlikeye düşüren veya tanı ve tedavi sürecini olumsuz olarak etkileyen veya bu süreci engelleyici nitelikte suç unsurunun bulunduğu tespit edilen ilgililer hakkında 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca ilgili içeriklerin erişime engellenmesi için suç duyurusunda bulunulur.

(9) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yaptığı tespit edilen sağlık meslek mensupları ve diğer gerçek kişilerin kamu görevlisi olması halinde haklarında tabi oldukları ilgili mevzuat hükümleri uyarınca işlem yapılır.

Hüküm bulunmayan haller

MADDE 11- (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde; ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 12- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 13- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.

 

Ekleri için tıklayınız