Mobbing psikolojik şiddet, baskı, yıldırma, taciz gibi pek çok isimle anılıyor. Bir veya birkaç kişinin başka kişi veya kişilere baskı uygulaması, kabadayılık yapması bu işlemleri iş yerlerinde hiyerarşik düzeni olan guruplarda ortaya koyması. Kısaca tanımlamak gerekirse, iş yerinde psikolojik şiddet, duygusal taciz, zalimlik.
Mobbing oldukça yaygın. Bilerek, mobbing uygulayan veya maruz kalkanlar var. Bir de adını bilmeden yapanlar ve mobbinge maruz kalanlar var. Son yıllarda üzerinde çalışılıp araştırmalar yapılmaya başlandı. Yargıya intikal eden ve sonuçlanan davalar da bulunmakta.
Mobbing davranışları iş ortamlarında çalışanları huzursuz eden, verimliliği düşüren, hayattan bezdiren, ekibin motivasyonunu ve verimliliğini olumsuz etkileyen davranışlar.
Mobbing uygulayanlar, kendilerini üstün görerek veya unvan vb. hiyerarşik durumlarını kullanarak, aynı pozisyonda veya alt pozisyonda olan kişileri ezmeye, egolarını tatmin etmeye çalışıyorlar, aslında zulmediyorlar. Hatta geçmişte mobbinge maruz kalanlar da bir üst makama veya unvana yükseldiğinde kendisi de mobbing uyguluyor.
Mobbing, kendini bulamamış insanların, imkan ve ilişkilerini kullanarak egolarını ve hastalıklı kişiliklerini tatmin etme yolu. Hayatında gerçekten bir şey başaramamış insanlar, mobbing ile kendilerini bir iş başarmış olarak görüp egolarını şişirmeye çalışıyorlar. Çünkü akılları ve zekaları ve kapasiteleri ancak bu kadarına yetiyor. Unutmayın, çok şişen ego, olmadık bir zamanda patlar. Sonrasını tahmin edebilirsiniz.
Hangi davranışlar mobbing olarak kabul edilebilir? İş yerinde yeteneklerinize veya mesleğinize göre az veya çok iş verilmesi, dışlanma, başkalarının önünde küçük düşürülme, önemsenmeme, isteğiniz dışında başka bir birime, şehre gönderilme, hakkınızda söylentilerin çıkarılması… öyle çok ki..
Çalışanlar birbirine mobbing uygularken ve huzursuzluk almış başını gitmişken, yönetici ne yapar mı diyorsunuz? İyi bir yöneticinin elbette fark etmesi gerek. Oysa öyle durumlar var ki, yönetici de bu durumun bir parçası olabiliyor. Konu üst yöneticiye iletildiğinde yönetici konuyu basit bir anlaşmazlık, kişisel çekişme olarak görebiliyor. Ya da çeşitli sebeplerle gerçekten hiçbir şey yapamayabiliyor.
Mobbing de cinsiyet farkı da yok, aynı cins veya karşı cinsler birbirine mobbing uygulayabiliyor. Ama kadınlar arasındaki mobbing çok daha yıpratıcı, pervasız. Örneğin bir iş yerinde birkaç kadın tarafından başka bir kadına mobbing uygulanıyor. Aynı ekip içindeki diğer kadınlar duruma seyirci, yönetici de bir kadın ve mobbing uygulayanlarla samimi. Durumu biliyor ve göz yumuyor. Kimi kime şikayet edeceksiniz?
Son yıllarda bu konuda epey bir gelişme oldu. Çalışanlara bu konuda eğitimler verilip farkındalık yaratmaya çalışıyoruz. Mobbingin ne olduğunu, nasıl başa çıkılabileceğini, mobbing karşısında neler yapabileceklerini anlatan eğitimlerim sırasında pek çok kişi maruz kaldığı davranışın mobbing olduğunu bilmediğini söylüyor. Bir anlamda öğrenilmiş çaresizlik durumu. Beraberinde tükenmişlik duygusunu getiriyor.
Mobbinge maruz kalındığında yapılabilecek şeyler elbette var. Önce açıkça mobbing uygulayan ile konuşmaya çalışmak, anlamıyorsa veya konuşmak istemiyorsanız, iş yerinde sorumlu olduğunuz kişiye, mobbing uygulayan yöneticiniz ise, onun da üstü durumunda olan yöneticiye, kanıtlarla durumu anlatmakta fayda var. Eğer bunlar da fayda vermiyorsa, yargı sizi bekliyor. Şikayetinizi rahatlıkla yapabilirsiniz. Mevcut örneklere göre mahkemeler bu konuda oldukça hassas davranıyor.
Mobbig aslında bir işyeri sorunu. Çalışanların ve yöneticilerin her iş yerinde bu konuda dikkatli olması ve mobbingi önleyici çalışmalar yapması gerekiyor. Konu bir gazete köşesine sığmayacak kadar uzun. Mobbing eğitimlerimde, konuyu yaşanmış örneklerle anlatma, kurumlar ve bireyler açısından neler yapılabileceğini daha detaylı söyleme fırsatım oluyor.
Sözün özü; mobbinge maruz kalmak kader değil. Özel veya kamu tüm kurum yöneticilerinin ve çalışanlarının bu konuda bilgilenmesi ve mobbinge izin verilmemesi, yönetimsel olarak mobbinge önlem alınması gerek. Aslında mobbing sonucu oluşan iş, gün, verimlilik kaybı, ülkemizin ve geleceğimizin kaybı..(ozgurkocaeli.com. tr)
