SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Zarema Karben, günümüzde ölüm nedenlerinin başında yer alan koroner arter hastalığının tedavisinde, stent ya da bypass için uygun olmayan hastalara ‘doğal bypass’ olarak adlandırılan EECP tedavi yöntemi uygulandığını söyledi.
SANKO Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı da olan Prof. Dr. Karben, EECP’nin (Enhanced External Counter Pulsation), herhangi bir risk oluşturmayan, hastane yatışı ya da girişimsel işlem gerektirmeyen, kolay uygulanan bir tedavi yöntemi olduğunu kaydetti.
EECP TEDAVİSİ NEDİR?
Çin’de kullanılmaya başlanan ve ABD’de 1995 yılında FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) onayı alan EECP yönteminin, 1000’in üzerine merkezde uygulandığını ve araştırmalara göre koroner arter ve kalp yetmezliği olan hastalarda ciddi iyileşmeler sağlandığını belirten Prof. Dr. Karben, şöyle devam etti:
“Ülkemizde 9 merkezde uygulanan EECP tedavisinin temelinde özel bir kompresyon cihazı ile kalbin kılcal damarlarının kuvvetlendirilip yenilerinin gelişmesinin sağlanması bulunuyor. Böylece, kalp kasının daha iyi beslenmesi destekleniyor. Bu nedenle bu yöntem ‘doğal by-pass’ olarak anılıyor. Araştırmalar EECP yönteminin etkisinin hastaların yüzde 88’inde 5 yıla kadar sürdüğünü gösteriyor.”
NASIL UYGULANIR?
EECP tedavisi için herhangi ön hazırlığa gerek olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Karben, sözlerini şöyle sürdürdü:
“İşlem sırasında EECP masasına yatırılan hastanın bacaklarına ve kalça etrafında özel şişen manşonlar, göğsüne EKG elektrotları bağlanır. EKG yardımı ile EECP cihazı, hastanın kalp atışları ile zamanlaması yapılır. Cihaz manşonları kalp atışları ile uyumlu bir şekilde şişirip söndürmeye başlar.
Tedavi esnasında hastalar hiçbir rahatsızlık hissetmediği gibi, televizyon izleyip, kitap okuyabilir, kulaklık ile müzik dinleyebilirler. EECP tedavisi seansı bir saat sürer ve tüm tedavi süresi 35 seans gerektirir. Seans sonrası hastalar günlük yaşamlarına devam edebilirler.”
NASIL ETKİ GÖSTERİR?
Bilgisayar kontrollü olan EECP cihazının kalbin gevşeme anında manşonları şişirip, pompalama döneminde söndürdüğüne vurgu yapan Prof. Dr. Karben, cihazın etkileri konusunda şu bilgileri paylaştı:
“Kalbi besleyen koroner arterler kalbin gevşediği zaman kanla dolar. Bu gevşeme döneminde EECP manşonları şişmesi sonucu kan basıncı ve koroner arterlere giden kan miktarı da artar. Kalbin pompalama döneminde manşonlar söner, kan basıncı düşer ve kalbin iş yükü azalmış olup kalbin performansı artar.
EECP tedavisi ile yüksek basınçlı kanla doldurulan koroner damarlar genişler ve bu damarlar arasındaki bağlantı dalcıkları (kollateraller) açılarak yeni kılcal damarların oluşmasını ve az kanlanan kalbin bölgelerinin daha iyi kanlanmasını sağlar. Bu nedenle EECP tedavisi ‘doğal bypass’ olarak tanımlanmaktadır.”
KİMLERE UYGULANIR?
Prof. Dr. Karben, EECP tedavisi uygulanacak kişileri ve durumlarını şöyle özetledi:
“Koroner arterlerde ciddi daralma ve kalp yetmezliği olan, bypass veya stentleme için uygun olmayan (damar yapısı ince, yaygın hasta veya damarda darlık ulaşılması zor noktada ise), bypass gereken, fakat yüksek risk nedeni ile operasyon yapılamayan hastalarda, daha önce bypass ve stentleme tedavisi edilmiş, tekrar daralma gelişmiş ve damar yapısından dolayı tekrar müdahale edilemediği durumlarda uygulanır.”
SAKINCALI DURUMLAR
Prof. Dr. Karben, EECP tedavisi için sakınca yaratabilecek durumları ise şöyle anlattı:
“Ciddi kalp kapak hastalığı, özellikle aort kapak yetmezliği, karın (abdominal) aort bölgesinde ciddi genişlemeler, bacak atar damarlarda ciddi darlık, bacak toplar damarların tıkanması ya da pıhtı olanlar, ciddi kan rahatsızlığı, özellikle pıhtılaşma bozukluğu olanlar, bacak derisinde ciddi yaralar, gebelik, kontrol altına alınamayan yüksek tansiyon, ciddi ritim bozukluğu olan durumlar.”
YARARLARI
Prof. Dr. Karben, kalbe giden kan akımının artması ve kalbin iş yükü azalması sonucu kalp performansının yükselmesini sağlayan EECP tedavisinin diğer yararlarını ise şu şekilde sıraladı:
“- Kalp yetmezliği olan hastaların kalp kasının güçlenmesi ve kalp yetmezliği bulgularının azalması.
- Tıkanmış kalp damarlarının çevresinde yeni kılcal damarların gelişmesi.
- Göğüs ağrılarının (angina pektoris) azalması
- Hastanın yaşam kalitesinin artması.
- Kalp damarlarının yanı sıra tüm organ damarların kan dolaşımının artması. Bundan çeşitli organların kanlanma azalmasına bağlı hastalıkların tedavisinde yararlanılmaktadır. Yüksek tansiyon, şeker hastalığı ve cinsel güç kaybı olan hastalarda olumlu etkiler gözlenmektedir.
- Baş ağrısı, baş dönmesi dikkat zayıflığı ve uykusuzluk şikayetlerinin azaldığı, ruhsal durumun ve depresif halin iyileşmesi hastanın daha iyi ve enerjik hissetmesi gibi psiko-sosyal yönden de olumlu etkiler gözlenmektedir.”
EECP tedavisi sırasında ve sonrası önerilen egzersizlerin düzenli yapılmasının önemine değinen Prof. Dr. Karben, diyetlere uyulması, sigara içilmemesi, koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği, yüksek tansiyon, ritim bozukluğu, yüksek kolesterol için verilen ilaçların düzenli kullanılması konularına hastaların dikkat etmeleri gerektiğinin altını çizdi.